Milinda

Kees Voorhoeve 21 mei 2013

In het boek ‘Vipassana. Inzichtmeditatie als pad tot bevrijding’ bespreekt Joseph Goldstein op verdiepende wijze de problematiek van het lijden en de bevrijding van onze geest. Joseph Goldstein is meditatieleraar in Amerika en mede-oprichter van de Insight Meditation Society. Een ander goed boek samen geschreven met Jack Kornfield is: ‘Op zoek naar het hart van wijsheid’ waarin de verschillende basisaspecten van inzichtmeditatie besproken worden.

In 'Vipassana' wordt weergegeven hoe in het boeddhisme de training van het hart en de transformatie van ons bewustzijn de twee centrale uitgangspunten vormen. We kunnen onheilzame geestestoestanden zoals haat, angst en zinsbegoocheling omvormen tot opmerkzaamheid, mededogen en liefdevolle vriendelijkheid.

De basisinstructie is het ontwikkelen van een ‘zachte en ruime’ geest en steeds opmerkzaam zijn bij wat zich voordoet zonder meteen te oordelen. Het is een fundamentele aanvaarding van het leven zoals het is, waardoor we ‘vrij’ kunnen zijn. Joseph Goldstein schrijft hierover het volgende:

"In de meditatietaal spreken we vaak over het laten varen van de dingen, het loslaten van gedachten, emoties of pijn. Soms is dat niet de exacte juiste uitdrukking omdat loslaten suggereert dat je iets moet doen. Beter zou zijn om te zeggen ‘Laat het voor wat het is’ Alles komt en gaat vanzelf. We hoeven niets te doen om dingen te laten komen of om ze te laten verdwijnen of om ze los te laten. We hoeven alleen maar te laten zijn. Om alles te kunnen laten zijn moeten we een moeilijke maar wezenlijke les leren wat betreft de meditatie en tevens wat betreft alle aspecten van ons leven. Het hebben van prettige gevoelens en het vermijden van onprettige gevoelens is niet het doel van de meditatiebeoefening. Het doel van de beoefening van opmerkzaamheid is vrijheid."

Het is inderdaad een wezenlijke les om alle aspecten in ons leven in eerste instantie te aanvaarden, zonder meteen te oordelen of er in meegesleurd te worden. Maar tegelijkertijd is het een moeilijke opgave om ook het onprettige, vervelende en zelfs hartverscheurende lijden in onszelf toe te laten. Deze open houding is echter wel de voorwaarde om los te laten. Het gaat om in contact te zijn met wat er gebeurt. Het is een proces van helemaal toelaten, een radicale acceptatie van je eigen ervaring. Pas dan kan er ruimte ontstaan en kunnen we dat wat verschijnt ook weer laten voor wat het is.

Joseph Goldstein geeft in 'Vipassana' veel voorbeelden van hindernissen die in ons leven naar voren komen en die juist de uitdaging met zich meebrengen om daar voor open te staan. Allerlei vormen van zelfingenomenheid en hoogmoed, verschillende negatieve emoties, angstige belevingen, oordelen, verveling en schuldgevoelens worden indringend onder de loep genomen.

Het boek 'Vipassana' is in een prettige schrijfstijl geschreven waarbij steeds een koppeling plaats vindt naar voorbeelden uit het dagelijkse leven. Joseph Goldstein beschrijft onder andere zijn eigen worsteling met oordelen, waarbij hij met veel openheid en humor leert los te laten:

"De eerste manier om verstandig met oordelen om te gaan, is een aloude beproefde methode van direct gewaarzijn en zuivere aandacht. Ik nam de moeite om specifiek waar te nemen hoe het patroon zich manifesteerde waarbij ik een waterval van oordelende gedachten met helder gewaarzijn registreerde. Door de opmerkzaamheid op die manier te versterken ervoer ik minder identificatie met gedachten. Maar buitengewone omstandigheden vereisen soms buitengewone minder conventionele manieren om met oordelen om te gaan. Om te beginnen ging ik de oordelen tellen als ze opkwamen. Telkens wanneer een oordelende gedachten zich in de geest aandiende, telde ik oordeel nummer een, oordeel nummer twee, oordeel nummer drie… oordeel nummer vijfhonderd. Op een gegeven moment begon ik te lachen. Ik ging deze slechte gedachten met meer luchthartigheid zien, zonder ze werkelijk te geloven en zonder er tegen in verzet te komen."

~Kees Voorhoeve

http://meditatiemystiek.blogspot.nl/2013/05/vipassana.html

NBD | Biblion 8 juni 2010

In de boeddhistische vipassana- of inzichtmeditatie staat de beoefening van zuivere aandacht centraal. Het is een verkenningstocht door lichaam en geest om de ware aard van iedere ervaring duidelijk en helder te leren zien. We gaan beseffen dat het niet zozeer van belang is wat er gebeurt, als wel hoe wij omgaan met wat er gebeurt. Inzicht in de ware aard van alle verschijnselen en begrip van karma (de wet van oorzaak en gevolg) zullen ertoe leiden dat we in vrijheid kunnen leven, niet langer willoos slachtoffer van onze conditioneringen. Dit boek is de vrucht van de rijke ervaringen van de auteur na het meer dan twintig jaar begeleiden van inzichtmeditatie-retraites. Vele thema's en onderwerpen werden aangedragen door de mediterenden zelf. Het boek is zeer toegankelijk geschreven met gedetailleerde en op de praktijk gerichte meditatie-instructies. De auteur is medeoprichter van de 'Insight Meditation Society' in Barre, Massachussets, het eerste vipassana-meditatiecentrum in de Verenigde Staten. Hij behoort daar tot de vaste staf van meditatieleraren.

(NBD|Biblion recensie, Redactie)