Milinda

Irina Verwer 27 januari 2015

Jaren geleden, toen ik nog klein was, leerde ik uit een lied van Kinderen voor Kinderen dat er jassen bestonden die van zeehondjes gemaakt werden.

 

Dat raakte me zo zeer dat ik een spandoek maakte met daarop ‘red de zeehond’.
Gewapend met mijn spandoek marcheerde ik naar de verzorgingsflat die op de hoek van de tegenoverliggende straat stond.

 

Ik realiseerde me dat ik op dat moment niet in de gelegenheid was om naar de zeehonden toe te gaan en ze te redden, maar ik mocht al wel zo ver van huis lopen om bij de hoek van de tegenoverliggende straat te komen, ik had een goede band opgebouwd met de ouderen in de flat door ze na schooltijd lange verhalen te vertellen over de egels die ’s nachts in onze tuin liepen en de tekeningen die ik op school maakte, mijn zus kon me helpen met schrijven en mijn moeder had nog wel een oude kussensloop voor me.
Dus met een spandoek voor de verzorgingsflat lopen was dat wat ik kon doen. En het was dat wat ik deed.

 

Misschien is het de zeehondjesactiviste in me die geraakt werd door de documentaire die ik over Bernie Glassman zag. In ieder geval kon ik nauwelijks wachten meer over en van hem te leren, en bestelde ik zijn boek ‘Erkennen wat is’.

 

Bernie Glassman is medeoprichter van een interreligieuze, internationale gemeenschap die de Peacemaker Community genoemd wordt.
De gemeenschap doet vredeswerk in verpauperde stadskernen, op probleemgebieden en op landen in oorlog.
Bernie organiseert bijvoorbeeld retraites in Auschwitz en werkt met daklozen, gevangenen en stervenden. Hij neemt mensen opzettelijk mee naar plekken waar ze niet kunnen bevatten wat er gaande is, zodat ze hun ideeën en meningen los kunnen laten en echt aanwezig kunnen zijn in het moment.

 

Wat mij aantrok in zowel de documentaire als in het boek, zijn de eerlijkheid, openheid en rauwheid die tastbaar aanwezig zijn. Een betrokkenheid, zonder gehecht te zijn. Dat lijkt misschien tegengesteld: als je onthecht, vind je alles toch wel best? Dan hoef je toch niet meer te handelen?

 

In zijn boek legt Bernie heel helder uit dat we juist door in het moment te blijven, vaste ideeën los te laten en te erkennen wat er is, weet je wat je te doen staat in dat moment en zal je handelen. En dat juist dat ervoor zorgt dat je vanuit en met liefde en betrokkenheid handelt.
Mooi en inspirerend vind ik het dat Bernie ook uitlegt dat dat niet altijd makkelijk is. En dat dat ook voor hem geldt:
“We gebruiken graag de uitdrukking: ‘De dingen laten zijn.’ De waarheid is dat we geen andere keuze hebben. Wat we ook denken, we hebben het leven niet onder controle. Het komt zoals het komt. Maar als we leven vanuit een niet-weten, zijn we niet gehecht aan onze vooropgezette ideeën. We verwachten geen winst en geen verlies. Er is alleen datgene wat hier en nu is.
(…)
Maar zelfs na vele jaren zenbeoefening dacht ik die avond dat ik het wist, juist zoals mijn vrouw die dacht dat ze de Greyston-organisatie kende. Telkens als je denkt het te weten, zit je in een doodlopend straatje.”
Daarmee plaatst hij zichzelf niet boven de ander (de lezer, bijvoorbeeld), wat het boek prettig leesbaar en de adviezen haalbaar maakt.

 

Het boek spoort aan om te handelen, om anderen te helpen en de wereld een beetje mooier te maken. Bernie bevestigt mijn vermoeden dat je niet hoeft te wachten met handelen tot je verlicht bent, maar dat je altijd iets kunt doen:
“Voortdurend kom ik mensen tegen die me vertellen dat ze willen werken aan vrede, maar eerst nog veel moeten leren, meer willen weten, betere mensen moeten worden of verlichting bereiken, voor ze iets kunnen beginnen doen voor anderen. Voor mij is dit een vorm van gierigheid.
Ieder van ons heeft alles wat hij nodig heeft om aan vrede te werken. Elk van ons draagt wonderlijke talenten in zich. Jij die dit leest, beschikt op dit ogenblik over ongekende mogelijkheden. Waarom zouden we ze niet met anderen delen?
Als we honger hebben, kijken we in de koelkast om iets klaar te maken. Als we zeggen: ‘Er is niet genoeg van dit of dat’ of ‘ik heb dit niet, dus eet ik maar niet,’ dan zijn we gierig. Als we zo blijven denken, gaan we dood.
Als je iets wil doen, maar je hebt het gevoel dat je de kracht niet hebt, leer dan vragen – voor jezelf en voor anderen. Wees niet gierig met wie je bent.”

 

Het boek kun je hier vinden. Bestel het, lees het en handel.
En bekijk ook even de documentaire. Dat kan hier.

 

Overigens is het lied van Kinderen voor Kinderen inmiddels weer actueel, dankzij de bontkragen die (helaas) helemaal hip zijn. Ook al worden daar tegenwoordig, in plaats van zeehondjes, vooral wasbeerhonden en vossen voor gebruikt.
Zullen we, net als in de jaren ’80, weer besluiten dat dat echt niet kan? En die jassen met bontkragen dus ook niet meer kopen?
Wil je zien wat er is – kijk dan hier.

 

Blog Irina Verwer 

NBD | Biblion 8 juni 2010

In dit boek beschrijft de Amerikaans-joodse zenleraar hoe de door hem en zijn vrouw opgerichte Zen Peacemaker Orde (ZPO) tot stand is gekomen. Het werken aan vrede baseert hij op drie beginselen: niet-weten en loslaten, vreugde en lijden van de wereld erkennen, en liefdevol handelen tegenover onszelf en anderen. De directe eigen ervaring in het erkennen wat is, is essentieel; daarom ook worden bijvoorbeeld retraites in concentratiekamp Auschwitz en op straat in New York gehouden. De ervaringen hiermee worden levendig beschreven, evenals van andere leden van de ZPO, en ook wat dit betekent voor hun leven: hun werk in achterstandswijken, met daklozen en stervenden en in landen in oorlog. Bevat inhoudsopgave, enkele zwartwitfoto's van de auteur en een nawoord van de vertaler. Op de omslag een kleurenfoto van de auteur en een zwartwitfoto van Auschwitz. Zeer inspirerend praktijkboek voor allen die willen weten hoe aan de vrede in jezelf te werken en, vanuit deze spirituele (zen)basis, je zorg en sociale bewogenheid te uiten voor je omgeving en zo te werken aan vrede.

(Biblion recensie, Drs. J.A.M. Hendriks)